Kenya, Léo, Rodolphe, Léo, Smulkowski Scarlett

Kenya, scenario: Léo, Rodolphe, tekeningen: Léo, inkleuring: Smulkowski Scarlett

Bespreking: Peter Motte, 390 woorden

Kenya is een vijfdelige reeks van het duo Léo-Rodolphe, dat door Léo zelf werd ingekleurd. De tekeningen zijn zoals vaak bij de reeksen waaraan Léo heeft meegewerkt: niet iets dat prijzen wint en waarvoor liefhebbers duizenden euro’s zouden betalen op veilingen (alhoewel ik moet toegeven dat de hoge prijzen voor Kuifje-tekeningen ook alleen maar door hun historische achtergrond kunnen worden verklaard).

Maar die eenvoudig lijkende tekeningen slagen er op no-nonsense wijze in om precies over te brengen wat voor het verhaal nodig is. De efficiëntie ervan blijkt als sommige personen vervangen blijken te zijn door buitenaardse kopieën. De lezer merkt het niet alleen doordat hun gesprekspartners het merken, maar ook omdat merkbaar is aan de blik van de vervangers. En zo zijn er wel meer momenten dat duidelijk is dat de tekeningen soms heel subtiel iets kunnen aanduiden. De olifanten lijken aanvankelijk nogal platte, ongedetailleerde, silhouetachtige weergaven van de populaire Afrikaanse dikhuid te zijn, tot er plots een mammoet tussenstaat, die in slechts enkele details verschilt: groter, bult en anders gekromde slagtanden.

Tekeningen in Léo-strips schitteren dus vooral doordat ze geen moeite doen om te schitteren, maar het sterkste punt zijn de verhalen, de plot, de karakters van de personages. Traditionele verhalen? Verre van. Traditionele motieven? Ja, dat wel: vliegende schotels die eruitzien als discussen, dodende stralen en levitatie, dinosaurussen en andere voorhistorische beestigheden… O ja, ik zou bijna de bibliothecaresse vergeten die Flemming heet, wat lijkt op Fleming, en dan weet je ook in wat voor soort verhaal we terechtkomen.

Maar Léo misleid je met oppervlakkige overeenkomst met oude avonturen- en spionageverhalen, om je uiteindelijk een spionne voor te schotelen, Kathy Austin, die de conservatieve mannelijke personages in de jaren 1940 gewoonlijk hun mening doet herzien. Overigens is het opvallend dat Kenya op dat vlak een parallelle subplot heeft: de wat dandyachtige maar al bij al erg galante Italiaanse baron Valentino Di Broglie – die wel een van de vreemdste optrekjes in de woestijn heeft – eindigt het avontuur als koppel met Judith, terwijl de macho John Remington bij alle vrouwen bot vangt, en uiteindelijk enkel een eervolle dood als jager beleeft (jaja, dat is een opzettelijke tegenstelling).

Kortom: nog een Léo waar de eenvoudige tekeningen vooral helpen om het verhaal vlot leesbaar te houden.

vrijdag, 21 juni 2024

Amazonia, Léo, Rodolphe, Marchal Bertrand, Bouët Sébastien

Amazonia, scenaristen: Léo, Rodolphe, tekenaar: Marchal Bertrand, inkleuring: Bouët Sébastien

Bespreking: Peter Motte, 430 woorden

Het kwartet van Namibia tekent ook voor deze vijfdelige cyclus over Katherine “Kathy” Austin, de agent van MI6 die af te rekenen krijgt met bizarre verschijnselen, doorgaans veroorzaakt door buitenaardsen, en die soms hele streken en zelfs de hele wereld overhoop gooien.

Léo is een Braziliaan, en we vermoeden dat hij met Amazonia de kans kreeg om met plezier delen van zijn geboorteland weer te geven, vooral het ingewikkelde rivierenstelsel dat de Amazone vormt, met zijn aparte dierenwereld.

Maar Léo en Rodolphe misleiden ons altijd met hun clichés. Het verhaal speelt zich af eind de jaren 1940, en in die tijd deden er nog geruchten de ronde dat Hitler de oorlog had overleefd en was ondergedoken om de herrijzenis van het Derde Rijke voor te bereiden. Dat is gelukkig nooit gebeurd, maar de angst is er lang geweest, en zelfs midden de jaren 1970 werd er nog een aflevering van de Engelse spionage-tv-reeks The New Avengers gedraaid, waarin een stel oude nazi’s het gebalsemde lijk van HIlter bewaren om hem te laten herleven en het hele circus van voren af aan te herbeginnen. In die aflevering werd dat niet helemaal serieus genomen.

Het scenaristenduo vermijdt echter al te opvallende dingen, maar dat er nazi’s zijn gevlucht naar Zuid-Amerika is een feit. Of ze daarbij ook schatten meesmokkelden, is een andere vraag. In Amazonia smokkelen ze echter ook heel wat anders mee dan massa’s goudstaven, anders zou onze geheim agent Kathy Austin er niet bij betrokken worden.

Zoals gewoonlijk dienen clichés in een strip van Léo echter alleen maar om er andere verhalen omheen te weven. In dit geval duiken er meer dan genoeg bijzondere personages op, zoals een consul die z’n buik vol heeft van het land, een geestelijke die een kliniek openhoudt, een operazangeres die om de haverklap de bekende aria ” Ah! je ris de me voir si belle” uit Faust zingt, en een troep nazi’s die van alles probeert om een duikboot terug te vinden. Om niet eens het vreemdste personage te vermelden.

Het scenario springt wat heen en weer tussen tijden en plaatsen, waardoor het tot nu toe het ingewikkeldste uit de reeks is geworden, en er lopen dan ook veel verhalen en motivaties door elkaar. Het is niet iets om te lezen als je in slaap valt. En voor wie vreest dat dit het laatste avontuur van de onder de mannelijke personages erg populaire Kathy Austin is, niet getreurd: de volgende vijfdelige reeks heet Scotland.

zondag, 23 juni 2024

Mermaid Project + Mutations, door Léo, Corine Jamar, Fred Simon, Jean-Luc Simon

Mermaid Project + Mutations, door Léo, scenario Léo en Corine Jamar, tekeningen Fred Simon, inkleuring: Jean-Luc Simon

Bespreking: Peter Motte, 745 woorden

Léo schrijft alsof hij duizend handen heeft. Samen met Corine Jamar leverde hij het verhaal voor twee cycli die werden getekend door Fred Simon en ingekleurd door Jean-Luc Simon: Mermaid Project in 5 delen en Mutations in 2 delen. Het zijn sf-stripverhalen die zich in een niet al te verre toekomst afspelen, en waarvoor Léo en Jamar de raciale rollen hebben omgekeerd: de blanken zijn overwonnen door de donkere rassen. Op die manier wil het duo racisme vanuit een andere hoek tonen.

Wat precies de reden voor die omslag is, wordt niet echt behandeld: er was een derde wereldoorlog, en er was een of andere ramp, die klimatologisch lijkt te zijn geweest. De wereldenergie steunt niet meer op aardolie, maar op methaan. De productie ervan is niet gebaseerd op de ontginning van aardgasvoorraden, maar op productie door genetisch gemanipuleerde algen. Nergens wordt echter vermeld dat van aardolie werd afgezien wegens klimaatveranderingen, en als dat al het geval zou zijn, dan was de keuze voor methaan in elk geval geen oplossing. Léo en Jamar lijken dat dus niet te hebben willen uitwerken. Racisme vonden ze belangrijker.

Tegen die achtergrond komen problemen boven met genetische gemanipuleerde mensen, maar meer zeggen zou spoilers veroorzaken. Het hoofdpersonage is Romane Pennac, een politieagente uit Parijs, die haar dagen slijt met het oplossen van onbeduidende zaken. Ze blijkt echter veel inzicht te vertonen bij de oplossing van een schijnbaar ongeluk, en wordt betrokken bij de verdwijning van een lijk. Dat lijk was in levende toestand een werknemer van het Amerikaanse bedrijf Algapower, waar toevallig ook de broer van Romane Pennac werkt. Dat zet een James Bond-verhaal in gang, dat de hele wereld rondtrekt, en waarin Pennac de kans krijgt haar kwaliteiten te bewijzen.

Er is een belangrijke rol in weggelegd voor zeezoogdieren, met name dolfijnen, wat deed denken aan “Un animale doué de raison” van de Franse auteur Robert Merle. Hij wordt niet expliciet vermeld. Er wordt wel verwezen naar “The Planet of the Apes”, een film gebaseerd op een roman van een andere Franse auteur, nl. “La Planète de singes” door Pierre Boule. Maar in plaats hiervan spelen dus walvisachtigen een belangrijke rol. Dat garandeert nogal wat afwisseling, vooral in de tweede cyclus, want walvisachtigen bestaan uit tandwalvissen (Odontoceti) en baleinwalvissen (Mysticeti). En tandwalvissen bevatten o.a. dwergpotvissen, potvissen, bruinvissen en alle typen dolfijnen (waaronder orka’s).

Al wordt Merle niet vermeld, toch is er een opmerking uit het tweede deel van Mermaid Project die me aan zijn boek doet denken: “Stel dat we het mysterie van de  huid van de dolfijn ontsluieren, dan kunnen we die imiteren via een industrieel proces en er voorwerpen mee bekleden die zich onder water moeten verplaatsen, de winst zou enorm zijn…” (p. 12) Die zin speelt met mijn geheugen. Toen ik het idee onlangs in de Franse versie bij Merle las, leek ik het me te herinneren uit populairwetenschappelijke literatuur. Maar nu, in het tweede deel van “Mermaid Project, lijkt het terug te plooien op Merles roman. Ik vraag me af of het in werkelijkheid een herinnering is uit de Nederlandse versie van zijn boek, nl. “Dolfijnen zijn betere mensen”, die ik lang voor de Franse versie las. Merles Zijn roman confronteerde ook het idee van een hogere ethiek van de dolfijnen dan van de mensen, wat ook Léo en Jamar in hun boek aanraken. Ik kan me dus niet ontdoen van de indruk dat het duo op de hoogte is van Merles werk.

Het verhaal wordt een kluwen van spionage, verraad, genetische manipulatie, krankzinnige machtswellustelingen en personages die onverwachts geconfronteerd worden met de meedogenloosheid van mensen van wie ze dachten dat ze die mochten vertrouwen. Hier en daar wordt er een actiescène in gegooid, maar het verhaal verdrinkt daar gelukkig niet in. De personages vertonen zelfs in hun krankzinnigheid voldoende nuance om geen karikaturen te worden.

De tekeningen zijn een beetje zoals we gewend zijn van Léo’s strips: geen kunstwerken zoals bij Hermann of Emmanuel Larcenet, maar ze zijn tegen het verhaal opgewassen en maken de nuances in de gezichtsuitdrukkingen mogelijk om de psychologie de diepgang te geven die hij verdient en nodig heeft.

Van de cyclus Mermaid Project bestaat er in het Frans een integrale editie, in het Nederlandse moet je ze voorlopig spijtig genoeg los kopen. Van Mutations, het aansluitende tweeluik, bestaat in geen van beide talen een ééndelige uitgaven.

donderdag, 30 mei 2024