Als je deze roman wilt lezen, sla dan de Introduction over.
In het begin is ze wel interessant, maar ze verzandt in een lange samenvatting gebruikt door de inleider om zijn mening over het boek te geven. Niet alleen stapelt hij daardoor spoilers op – die in dit geval knap lastig kunnen worden, omdat de vraag hoe het afloopt een belangrijk deel van de motivatie vormt om zo’n oud boek te lezen – maar bovendien is het ook niet bijster boeiend. Het is door die inleiding dat mijn lezing van deze uitgave eigenlijk al een hele tijd stilligt
Dit soort boeken heeft geen plot zoals je dat heb in detectiveromans, waarin iemand een plan bedenkt om iets uit te voeren, en iemand anders dat plan moet ontraadselen, of moet verhinderen dat zijn eigen plannen erdoor worden gehinderd.
In 19e-eeuwse romans zoals The Mayor of Casterbridge wordt het verhaal opgehangen aan gebeurtenissen die ontstaan door omstandigheden en personages die om een of andere reden met elkaar in conflict komen, of net goed met elkaar opschieten.
Die omstandigheden zijn soms domme toevalligheden, zoals brieven die in de verkeerde enveloppe worden gestoken, maar vaak ook voorvallen waar geen mens zich tegen kan verzetten, zoals overlijdens.
Het gevolg ervan is dat de verhalen geleidelijk complexer worden, en dat gebeurt in The Mayor of Casterbridge vooral in hoofdstuk XXI, waar wel veel onverwachte ontmoetingen zich beginnen op te stapelen. Het wordt soms zelfs humoristisch.
Het is misschien spijtig dat we dan al over de helft van het boek zijn. Dat betekent niet dat het een saaie lezing is. Hardy heeft een tamelijk gemakkelijke stijl, gedeeltelijk veroorzaakt door die afwezigheid van ingewikkelde plannen. Zelfs de animositeiten zijn meer de gevolgen van omstandigheden dan van kwaadaardig opzet.
Het is een boek om rustig te lezen, uitstekend om op het einde van de dag eens uit te rusten, weg van jachtige tv-spelletjes en overdreven gedramatiseerde tv-series en films.
Re: jan 23 The Mayor of Casterbridge, Thomas Hardy UIT
Bericht door Peter Motte » zo jan 29, 2023 22:36
Losse opmerking: ik was voortdurend aan het worstelen met de uitspraak van de naam Farfrae: farfraa? farfrie? In het laatste geval zou het betekenen “far free”, dus “ver vrij”, “erg vrij”, wat wel bij hem zou passen, omdat zowat alles wat hij onderneemt lukt.
Susan Henchard, de verkochte vrouw van Michael Henchard, is natuurlijk de reden om deze roman te kiezen voor de leesuitdaging van deze maand (haar voornaam begint met een S). Even lijkt dat een misleidende keuze, want nadat Henchard zijn vrouw heeft verkocht, verdwijnt ze enkele hoofdstukken uit het boek, om pas achteraf weer op te duiken. Waarna ze het aandurft om dood te vallen. Poef! Weg Susan!
Maar het boek merkt merkwaardig genoeg op dat Susan wou dat haar dochter Elizabeth-Jane, ook Susan heette. Het personage Susan verlaat dus eigenlijk nooit het boek. En de vraag is ook waarom Thomas Hardy dat vermeldt. Immers: het is maar een losse gedachte, die tussen de andere zinnen op de ongeveer 350 p’s gemakkelijk verloren gaat. Wil hij hiermee vermelden dat hij een duidelijke band tussen Elizabeth en Susan wil aanduiden? Qua karakter? Dat is niet erg waarschijnlijk: Elizabeth is een stuk ontwikkelder dan Susan.
We mogen niet uit het oog verliezen dat het boek oorspronkelijk als feuilleton werd gepubliceerd, en dat Hardy het vaak heeft herwerkt voor nieuwe feuilleton-uitgaven, maar ook voor boekpublicaties. Het heeft er dus ook wat van weg dat het een kleine vergetelheid kan zijn, of misschien een manier om de lezer voortdurend aan Susan te herinneren, zodat het boek meer eenheid vertoont.
Dat laatste kan een nogal structurele opmerking lijken, maar hier en daar merken we dat Hardy inderdaad trucs gebruikt om spanning en vooral drama op te wekken: zoals dat Henchard een brief van Susan bedoeld voor Elizabeth op het moment van haar huwelijk, per ongeluk opent en daardoor ontdekt dat ze niet zijn dochter is, zoals hij altijd dacht. En dat niet alleen kort na Susans dood, maar zelfs vlak nadat hij Elizabeth vroeg zijn naam aan te nemen.
Er zitten dus nogal wat toevalligheden in om een dramatisch effect te bereiken.
Er zijn momenten dat er nogal veel conflicten tegelijk opduiken, maar in het algemeen verliest de roman nooit een zeker realisme. Doordat hij niet puur op spanning en thriller-effecten is gericht, is het bovendien een tamelijk ontspannende leeservaring.
Nog een rare naam: er is een vrouw in het boek die “Goodenough” heet. Juist: “Goed genoeg”.
Waar ik onlangs aan dacht: als je Farfrae uitspreekt als “far-frae” klinkt het als “far-fry”, wat dus “ver gekookt” betekent, of “uitgekookt”. En dat past wel bij wat er gebeurt: Farfrae begint als medewerker van de burgemeester, maar wordt op de duur zelf handelaar en koopt zowat alles van de voormalige burgemeester over die aan de grond geraakt.
Andreas, striptekenaar 